Στη βουλή μίλησε ο Υπουργός Επικρατείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυρ. Πιερρακάκης για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας
Όπως είπε και στο βήμα, συζητάμε ένα νομοσχέδιο που όπως είπε ο Πρωθυπουργός νωρίτερα έχει διπλό χαρακτήρα: από τη μια έναν χαρακτήρα ανοίγματος στο μέλλον και από την άλλη έναν χαρακτήρα επίλυσης εκκρεμοτήτων σε σχέση με το παρελθόν.
Έχει συνεκτικό χαρακτήρα, συμπυκνωμένο, ρυθμίζει θέματα όπως ελάχιστη βάση εισαγωγής, μέγιστος χρόνος φοίτησης, διασφάλιση συνθηκών μέσα στα πανεπιστήμια εύρυθμης λειτουργίας, αυτονόητα πράγματα και βέβαια νομίζω θα ήταν αδόκιμο να τα εξετάσει κανείς αποσπασματικά και εκτός πλαισίου.
Όλα αυτά εντάσσονται σε μια ευρύτερη στόχευση που έχει θέσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και η Κυβέρνηση.
Ο στόχος είναι σαφέστατος: το ελληνικό πανεπιστήμιο να μπορέσει να απελευθερώσει το πολύ σπουδαίο δυναμικό και τις δυνατότητες τις οποίες έχει. Και βέβαια να φύγουμε από το δέντρο και να δούμε το δάσος: το πανεπιστήμιο υπήρξε συνολικά και είναι ο σπουδαιότερος μηχανισμός μείωσης ανισοτήτων στην ιστορία, ο σπουδαιότερος ιμάντας κοινωνικής κινητικότητας στην ιστορία.
Αυτή είναι η ιστορία της δικής μας χώρας, των δικών μας οικογενειών, είναι η ιστορία του γονιού που δίνει το παν για να στηρίξει το παιδί του, είναι η εμπειρία ενός νέου που αφιερώνει όλες του τις ενέργειες όλες τις προσπάθειες, δίνει το κάτι παραπάνω για να μπορέσει να κατακτήσει τη γνώση και να πετύχει τη γνώση του και προσωπικά νομίζω είναι δύσκολο να αντικρίσει κάνεις πιο συγκινημένο βλέμμα από τον γονιό που βλέπει το παιδί του να γίνεται επιστήμονας.
Είναι μια εμπειρία που βιώνεται από χιλιάδες ελληνικές οικογένειες, είναι μέσα στον πυρήνα της ιστορίας μας ως κράτος στον 20ο αιώνα, στην ιστορία της μεγάλης κατάκτησης του πόσο καταφέραμε να προοδεύσουμε και στον πυρήνα αυτής της αφήγησης βρίσκεται το ελληνικό πανεπιστήμιο.
Στον πυρήνα του το πανεπιστήμιο έχει μια πολύ μεγάλη πολιτικότητα. Διάβαζα το άρθρο του Κώστα Ιορδανίδη στην Καθημερινή της Κυριακής, που αναφέρει τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη που μόλις έχει χτιστεί το Πανεπιστήμιο και το δείχνει στον συνομιλητή του λέγοντας «τούτο εδώ το κτίριο θα φάει τούτο εδώ το κτίριο», και έδειχνε τα ανάκτορα.
Η πολιτικότητα ήταν πάντα στον πυρήνα, η επαναστατικότητα αν θέλετε είναι στον πυρήνα της επιστημονικής σκέψης, οι επιστημονικές επαναστάσεις αυτό κρύβουν: έρχεται ένα νέο υπόδειγμα, αμφισβητεί το προηγούμενο υπόδειγμα και το προηγούμενο καταρρέει. Το θέμα σε όλα αυτά είναι να μην τα μεταφράζεις λάθος. Νομίζω τα τελευταία χρόνια αυτό κάναμε. Μεταφράστηκε πολλές φορές λανθασμένα αυτή η πολιτικότητα, μεταφράστηκε σε επαναστατική γυμναστική, σε χτίσιμο κομματικών στρατών μέσα στα πανεπιστήμια.
Αυτό είναι ένα δίδαγμα –και ας μου επιτραπεί η προσωπική αναφορά– θυμάμαι από τα χρόνια μου ως μαθητής, όχι ως φοιτητής, ποια ήταν τα μεγάλα debate στην Παιδεία. Ήταν το θέμα της ασφάλειας όπως το συζητάμε και σήμερα –γύρω από το άσυλο αν θέλετε παλαιότερα– και το θέμα των μη κρατικών πανεπιστημίων. Και τολμώ να πω ότι είναι αντικειμενική η περιγραφή πως είμαστε μια από τις ελάχιστες χώρες του πλανήτη όπου αντίστοιχα θέματα συζητούνται 20-25 χρόνια μετά, έστω από μερίδα του πολιτικού συστήματος. Αυτό είναι ελληνικό παράδοξο, νομίζω δύσκολα θα το βρει κανείς σε άλλη χώρα .
Είναι σαφές πως σαν χώρα σαν πολιτικό σύστημα πρέπει να πούμε «αρκετά»: αρκετά πια σε αυτό το ρητό που λέει πως πολιτική είναι διαχείριση συμβόλων. Δεν πρέπει πια να πολιτευόμαστε γύρω από αυτό. Δεν μπορούν οι λέξεις του εμφυλίου και της δικτατορίας να επικαθορίσουν την πορεία του ελληνικού πανεπιστημίου στον 21ο αιώνα.
Τα παλιά σκονισμένα βιβλία έχουν ιστορική σημασία, αλλά έχουν μικρή συνάφεια με τα δεδομένα της εποχής. Ο κόσμος τρέχει: ή θα επιλέξεις να τρέξεις και εσύ ή θα επιλέξεις την ακινησία. Δεν μπορούμε να εγκλωβιστούμε σε αυτή τη ρητορική. Και τολμώ να πω ότι αυτό το πράγμα έχει μια ευρύτερη ανάγνωση: χρειαζόμαστε έμφαση στην ελευθερία και η ασφάλεια είναι στον πυρήνα της ελευθερίας. Πρέπει κάθε άποψη να μπορεί να ακούγεται στο Πανεπιστήμιο και αυτό κατοχυρώνει αυτό το νομοσχέδιο, μαζί με την ποιότητα και τους κανόνες, τα πράγματα που πρέπει να λυθούν για να μπορέσει να απελευθερωθεί αυτό το μεγάλο δυναμικό.
Και ακριβώς επειδή το νομοσχέδιο ρυθμίζει αυτά τα ζητήματα, αξίζουν συγχαρητήρια στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας γιατί ήρθε η ώρα να μπορέσουμε να τρέξουμε μπροστά με δεδομένο ότι έχουμε τάσεις που επιταχύνουν τα πράγματα: από τη μια έχουμε μεγάλες δημογραφικές αλλαγές –η ζωή των τριών φάσεων τελειώνει, εκπαίδευση εργασία σύνταξη και άρα ο σχεδιασμός της εκπαίδευσης πρέπει να αναδιαμορφωθεί– και από την άλλη έχουμε την 4η Βιομηχανική Επανάσταση και μια μεγάλη τεχνολογική επιτάχυνση που και αυτή θα αλλάξει θα καθορίσει τα προγράμματα σπουδών και την εκπαίδευση. Και μεσα σε όλα αυτά εμείς θα πρέπει να κάνουμε τις δικές μας επιλογές.
Και κλείνω με την εξής σκέψη: ο κόσμος θα τρέξει ή με εμάς ή χωρίς εμάς, αλλά σίγουρα η λέξη προσαρμογή δεν ακούγεται ευχάριστα, ειδικά για έναν νέο. Δεν πρέπει να προσαρμοστούμε. Η λέξη κλειδί είναι να μιμηθούμε, να διδαχθούμε, να δούμε τι κάνουν οι άλλοι καλά.
Αλλά κυρίως να ηγηθούμε, γιατί μπορούμε. Δεν είναι αμετροεπές να το πούμε: υπάρχουν στοιχεία που το αποδεικνύουν όχι μόνο στο σύστημα παιδείας, όχι μόνο στα σχολεία στα πανεπιστήμια αυτής της χώρας, αλλά σε όλες τις γωνιές αυτής της χώρας σε κάθε χώρο δουλειάς. Και δεν είναι μόνο νησίδες: υπάρχει ένα δυναμικό που μπορεί να απελευθερωθεί αν αλλάξουμε τους κανόνες του παιχνιδιού. Και ακριβώς επειδή αυτή η προσπάθεια του υπουργείου Παιδείας αυτό το νομοσχέδιο αυτό προσπαθεί να κάνει σας καλώ να το υπερψηφίσετε.
