Τις δυσμενείς συνέπειες της δημογραφικής γήρανσης στο ασφαλιστικό σύστημα και την ανάγκη μεταρρύθμισης του συστήματος επικουρικής ασφάλισης επισήμανε ο υφυπουργός Εργασίας Πάνος Τσακλόγλου κατά την συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής επιτροπής για την παρακολούθηση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης με με θέμα: «Οι διαστάσεις του ασφαλιστικού και δημογραφικού ζητήματος».
Ο υφυπουργός τόνισε ότι απαιτείται άμεση αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος υπογραμμίζοντας πως «αν το σύστημα δεν αλλάξει , τότε όχι απλώς πηγαίνουμε προς τον βράχο αλλά γκαζώνουμε προς αυτόν».
Ο κ. Τσακλόγλου παρουσίασε μελέτη που αποτυπώνει την σταθερή γήρανση του πληθυσμού και τη δραματική επιδείνωση της αναλογίας εργαζομένων και συνταξιούχων. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι σήμερα για κάθε συνταξιούχο αντιστοιχούν 1,6 εργαζόμενοι την στιγμή που για να αποδώσει ομαλά ένα διανεμητικό σύστημα όπως αυτό που έχει η χώρα απαιτούνται τέσσερις εργαζόμενοι ανα συνταξιούχο. Ο ίδιος εξήγησε ότι σε χώρες με γερασμένο πληθυσμό, όπως είναι η Ελλάδα, το κεφαλαιοποιητικό σύστημα είναι δικαιότερο. «Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα σε χώρες που φθίνουν δημογραφικά είναι δικαιότερο. Οι πολλοί μοιράζονται τις αποταμιεύσεις των πολλών και οι λίγοι των λίγων»
ανέφερε χαρακτηριστικά για να επαναλάβει πως υπάρχει ταχύτατη μεταβολή της δομής του πληθυσμού καθώς «ενώ το ποσοστό αναπλήρωσης προβλέπει τη γέννηση 2,1 παιδιών ανά γυναίκα, στην Ελλάδα η καλύτερη εκτίμηση είναι ότι δεν μπορεί να πάει πάνω από 1,5».
Επίσης, ο υπουργός ολοκληρώνοντας την παρουσίαση του νέου συστήματος επικουρικής ασφάλισης τόνισε πως θα υπάρχει ισχυρή εποπτεία, διαφάνεια και ενημέρωση καθώς οι συνταξιούχοι «θα μπορούν να βλέπουν τον «προσωπικό τους κουμπαρά» σε πραγματικό χρόνο ακόμα και στο κινητό τους».
Τονίζοντας δε τους 4 βασικούς λόγους για την εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος είπε: «Παρά το γεγονός ότι το νέο σύστημα έχει κίνδυνο αγορών, ο ασφαλιστικός κίνδυνος είναι διαφοροποιημένος και μικρότερος από τον υπάρχοντα. Ελπίζουμε ότι έτσι θα αυξήσουμε αποταμιεύσεις και επενδύσεις. Είναι το καύσιμο οικονομικής ανάπτυξης. Η χώρα μας και στις αποταμιεύσεις και στις επενδύσεις είναι η χειρότερη στην Ε.Ε. Η εμπειρία από κεφαλαιοποιητικά συστήματα άλλων χωρών είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα δίνει αποδόσεις υψηλότερες από διανεμητικά συστήματα. Βλέπουμε πολύ συχνά μεταξύ των νέων να βλέπουν την άποψη ότι αυτό το σύστημα δεν είναι για μένα. Με αυτό τον ατομικό κουμπαρά είναι σαν να του δίνουμε μεγάλα κίνητρα να πάει στην ασφαλισμένη εργασία».
Να σημειωθεί ότι τα βασικά σημεία της μελέτης που παρουσίασε ο κ. Τσακλόγου στους βουλευτές έχουν ως εξής:
1. Η Δημογραφική Γήρανση είναι ήδη εδώ
Τα τελευταία 40 έτη (1980-2020):
· O αριθμός των νέων κάτω των 25 ετών μειώθηκε κατά 35%.
· Οι γεννήσεις μειώθηκαν κατά 44%.
· Οι ηλικιωμένοι (άνω των 65) σχεδόν διπλασιάστηκαν (+93%).
Οι γεννήσεις στην Ελλάδα από 157.000 που ήταν το 1960, μειώθηκαν σε 148.000 το 1980, σε 103.000 το 2000 και σε 84.000 το 2019. Αν διατηρήσουμε το σημερινό σύστημα συντάξεων κοινωνικής ασφάλισης (αποκλειστικά διανεμητικού χαρακτήρα), θα πρέπει ένας ολοένα και μικρότερος πληθυσμός εργαζομένων να πληρώνει για τις συντάξεις ολοένα και περισσότερων συνταξιούχων.
2. Το δημογραφικό πρόβλημα θα επιδεινωθεί στο μέλλον
· Πλήρης αντιστροφή της ηλικιακής πυραμίδας
· Δραματική επιδείνωση του «Λόγου εξάρτησης» (εργαζόμενοι ανά συνταξιούχο)
· Διαρκώς αυξανόμενο βάρος μοιράζεται στους ώμους διαρκώς λιγότερων
3. Δημοσιονομικά αποτελέσματα
· Υψηλή συνταξιοδοτική δαπάνη
· Υψηλές μεταβιβάσεις από τον προϋπολογισμό
· Περιορισμός δυνατοτήτων για άσκηση άλλων δημοσίων πολιτικών
4. Βασικά χαρακτηριστικά μεταρρύθμισης επικουρικών συντάξεων
Η προτεινόμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση έχει τα εξής χαρακτηριστικά: στηρίζεται στη διαφοροποίηση του ασφαλιστικού κινδύνου (βασική αρχή των ασφαλίσεων), μειώνοντας έτσι την υπερβολική έκθεση του συστήματος στον «δηµογραφικό κίνδυνο». Έχει δημόσιο χαρακτήρα, προστατεύει τις υφιστάμενες συντάξεις -κύριες και επικουρικές- δημιουργεί αποταμιεύσεις, σημαντικό τμήμα των οποίων θα διατεθεί για χρηματοδότηση επενδύσεων στη χώρα µας. Προωθεί τη διαφάνεια στη διαχείριση των πόρων των ασφαλισμένων και αποκαθιστά την εμπιστοσύνη στο σύστηµα κοινωνικής ασφάλισης, δημιουργώντας ισχυρά αντικίνητρα για την ανασφάλιστη και υποδηλωμένη εργασία.
5. Η σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση
· Η δημόσια επικουρική ασφάλιση σταδιακά μετατρέπεται από διανεμητική σε κεφαλαιοποιητική.
· Είναι τμήμα της κοινωνικής ασφάλισης και παρέχει τις αντίστοιχες εγγυήσεις
· Συμμετέχουν νεοεισερχόμενοι με υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης και κάτω των 35 ετών σε προαιρετική βάση.
· Αντί οι εισφορές των νέων να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται.
· Κάθε ασφαλισμένος έχει τον ατομικό του κουμπαρά και από αυτόν λαμβάνει την αναλογιστικά ουδέτερη σύνταξή του.
· Επιλογή από μικρό αριθμό επενδυτικών προφίλ
· Επαγγελματική διαχείριση / Ισχυρή Εποπτεία
· Μέγιστη δυνατή διαφάνεια.
6. Οι κυριότεροι λόγοι της μεταρρύθμισης
· Διαφοροποίηση ασφαλιστικού κινδύνου
· Αύξηση αποταμιεύσεων και επενδύσεων à υψηλότεροι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης
· Υψηλότερες μελλοντικές συντάξεις
· Ισχυρά αντικίνητρα για συμμετοχή στη «μαύρη» ανασφάλιστη εργασία
