Friday, March 29, 2024

Latest Posts

Τι είναι το Criminal Profiling, η σκιαγράφηση ενός χαρακτήρα;

Τι είναι το Criminal Profiling, η σκιαγράφηση ενός χαρακτήρα; Για 16 ολόκληρα χρόνια, ο “τρελός βομβιστής» G.Metesky ξεφεύγει από την αστυνομία της Νέας Υόρκης. Έβαλε περισσότερες από 30 μικρές βόμβες σε όλη την πόλη μεταξύ 1940 και 1956, με “χτυπήματα” σε κινηματογραφικές αίθουσες, τηλεφωνικούς θαλάμους και άλλους κοινόχρηστους χώρους. 

Το 1956, οι απογοητευμένοι ερευνητές ζήτησαν απο τον ψυχίατρο J.Brussel, του Βοηθού Επιτρόπου της Νέας Υόρκης της ψυχικής υγιεινής, να μελετήσει φωτογραφίες απο την σκηνή του κάθε χτυπήματος.

Ο Brussel αφου τις μελέτησε, τους πήγε μια λεπτομερή περιγραφή του υπόπτου: Θα ήταν άγαμος, ξένος, αυτοδίδακτος, στα 50 του, ζώντας πιθανόν στο Κονέκτικατ, παρανοϊκός.

Ενώ μερικές από τις προβλέψεις του ήταν απλά κοινή λογική, άλλες βασίζονταν σε ψυχολογικές ιδέες. Για παράδειγμα, είπε ότι επειδή η παράνοια τείνει να κορυφωθεί γύρω από την ηλικία των 35, ο ύποπτος, 16 χρόνια μετά την πρώτη βόμβα του, τώρα πιθανόν θα ήταν στα 50 του.

Το προφίλ αποδείχθηκε “σωτήριο” για την Αστυνομία: Οδήγησε να θεωρηθεί ύποπτος ο Metesky, ο οποίος συνελήφθη τον Ιανουάριο του 1957 και ομολόγησε αμέσως.

Στις επόμενες δεκαετίες, η αστυνομίες στη Νέα Υόρκη και αλλού στην Αμερική συνέχισαν να συμβουλεύονται ψυχολόγους για την ανάπτυξη προφίλ των ιδιαίτερα δύσκολων στην σύλληψη δραστών. Την ίδια στιγμή, ένα μεγάλο τμήμα ως αυτόνομος τομέας του FBI άρχισε να δημιουργείται. Ήταν το τμήμα Ανάλυσης Συμπεριφοράς και δημιουργίας Εγκληματικού προφίλ.

Ως επιστήμη, εξακολουθεί να είναι ένα σχετικά νέο πεδίο με ασαφή ακόμα όρια και ορισμούς.Οι Επαγγελματίες του τομέα δεν συμφωνούν πάντοτε όσον αφορά τη μεθοδολογία ή ακόμη και της ορολογίας που χρησιμοποιείται.

Πως έγινε γνωστός ο όρος

Ως προφίλ εγκληματία ορίζεται «ο προσδιορισμός των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς ενός προσώπου από την ανάλυση των εγκλημάτων που έχει διαπράξει» ή πιο απλά «τα συμπεράσματα για τα χαρακτηριστικά του δράστη, τα οποία προκύπτουν από τα χαρακτηριστικά των εγκλημάτων του». Οι περισσότεροι ορισμοί συμφωνούν, λίγο ή πολύ, με τους παραπάνω. Η τεχνική έρευνας του προφίλ συνήθως χρησιμοποιείται όταν υπάρχει σειρά βίαιων εγκλημάτων (ανθρωποκτονίες, βιασμοί) από το ίδιο άγνωστο άτομο, με απουσία κινήτρου και με στοιχεία που δείχνουν ψυχοπαθολογία του δράστη.

Ο όρος «criminal profiling» έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής για το ευρύ κοινό, κυρίως λόγω ταινιών όπως “Η Σιωπή των Αμνών” και τηλεοπτικών εκπομπών όπως το “Criminal Minds”.

Αλλά το FBI και το συγκεκριμένο τμήμα βασίζονται περισσότερο στην ποινική έρευνα της συμπεριφοράς και την ψυχολογική διάσταση τυποποιημένων συμπεριφορών.

Όλες οι τακτικές έχουν έναν κοινό στόχο:

Να βοηθήσει τους ανακριτές να εξετάσουν τα στοιχεία από τις σκηνές του εγκλήματος και τα θύματα και τους μάρτυρες απο την ψυχολογική προσέγγιση, για να αναπτύξουν μια περιγραφή του δράστη. Η περιγραφή μπορεί να περιλαμβάνει ψυχολογικές μεταβλητές, όπως χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, ψυχοπαθολογίες και τα πρότυπα συμπεριφοράς, καθώς και δημογραφικές μεταβλητές, όπως η ηλικία, τη φυλή ή γεωγραφική περιοχή.

Οι ερευνητές χρησιμοποιούν το προφίλ για να περιορίσουν το πεδίο και τον αριθμό των υπόπτων ή ακόμα και να καταλάβουν πώς να ανακρίνουν έναν ύποπτο που είναι ήδη υπό κράτηση.

Το προφίλ εγκληματία υποθέτει ότι ορισμένα χαρακτηριστικά και συμπεριφορές που δείχνει ο δράστης στη σκηνή του εγκλήματος είναι αποτέλεσμα προσωπικών χαρακτηριστικών και δεν εμφανίζονται μόνο στη συγκεκριμένη περίπτωση. Με την αναζήτηση αυτών των χαρακτηριστικών επιδιώκει να σκιαγραφήσει τον τύπο του άγνωστου δράστη με βάση τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και την προσωπικότητά του, χωρίς να επιδιώκει την εξατομίκευσή του. Έτσι τον ξεχωρίζει από τον γενικό πληθυσμό και δίνει τη δυνατότητα να συγκριθεί με τους υπάρχοντες υπόπτους. Επιπρόσθετα, προτείνει στρατηγικές πρόληψης και έρευνας, υποδεικνύει τρόπους αστυνομικής έρευνας και ανάκρισης και προσπαθεί να προβλέψει μελλοντικά εγκλήματα.

Μετά την ανάπτυξή του από ειδικούς ερευνητές του FBI στο τέλος της δεκαετίας του 1970, ασχολήθηκαν με το αντικείμενο και άλλοι, ψυχολόγοι/ψυχίατροι/ αστυνομικοί, οι περισσότεροι με ακαδημαϊκή ιδιότητα.

Έτσι άρχισαν να δημοσιεύονται μελέτες και έρευνες για το αντικείμενο, οι οποίες έθεταν και ερωτήματα για τη φύση της μεθόδου που ακολουθούν οι διάφορες θεωρητικές σχολές του (τέχνη; επιστήμη;) και για πρώτη φορά προσπάθησαν να μετρήσουν την εγκυρότητα και την αξιοπιστία του προφίλ. Έτσι αρχίζει μεγάλη παραγωγή ερευνών, ιδιαίτερα τη δεκαετία 1995-2005, που διαφέρουν από τις πρώτες δημοσιεύσεις προσωπικών εμπειριών και απόψεων των profiler του FBI.

Δεν είναι τυχαίο που το ενδιαφέρον των ερευνητών, αλλά και του κόσμου, στρέφεται προς στο αντικείμενο μετά την έκδοση των βιβλίων (1994/95/97) συνταξιούχων και πρώτων profiler του FBI (John Douglas, Robert Ressler), στα οποία στηρίχθηκε και το σενάριο διάσημων κινηματογραφικών ταινιών (Silence of Lambs, Hannibal κλπ).

Με πληροφορίες από psyxology.gr, eglima.wordpress.com

Latest Posts

Διαβάστε ακόμη

STAY IN TOUCH

Για ενημέρωση με όλες τις τελευταίες ειδήσεις και ειδικές ανακοινώσεις.

Συμπληρώστε το email σας.

[formidable id=2]