Όλες οι προπολεμικές εγκυκλοπαίδειες συμφωνούν ότι: « Τα Πατήσια είναι μία από τις καλύτερες συνοικίες των Αθηνών. Η κατεξοχήν περιοχή των ανθόκηπων.» Από που όμως πήρε το όνομα;
Τέσσερα χιλιόμετρα βορειοδυτικά από την Ομόνοια απλώνεται η συνοικία των Πατησίων και αποτελείται από δυο τμήματα συνεχόμενα: Τα Κάτω Πατήσια, από την Πλατεία Αμερικής μέχρι τον Άγιο Λουκά και σε μεγάλη ακτίνα κάτω από την οδό Πατησίων και την οδό Αχαρνών σχεδόν ως τον Κηφισό.
Τα Άνω Πατήσια, από τον Άγιο Λουκά ως την Αλυσίδα και την κηπούπολη Κυπριάδου με τα όρια τον συνοικισμό Προμπονά και το ρέμα του Ποδονίφτη.
Οδός Λασκαράτου και Πατησίων Η πρώτη πολυκατοικία χτίστηκε στα Πατήσια το ΄20 (ιδιοκτησία Γιαννουλάτου). Είναι γνωστή και ως «γκρίζα πολυκατοικία». Έχει οκτώ οριζόντιες κατοικίες, αλλά το «ύφος» παραμένει σεμνό και το ύψος της είναι μέσα στα πλαίσια της περιοχής.
Η διάκριση σε Άνω και Κάτω Πατήσια από παλιά έχει καταργηθεί αλλά οι δυο ονομασίες παρέμειναν μόνο σαν στάσεις του τωρινού ηλεκτρικού. Πάντα όμως ακόμα και σήμερα υπάρχει αυτός ο διαχωρισμός.
«Βατή», «Πατίς Αγά», «Παραδείσια», «Βασιλικά», «Πατισάχ»
Υπάρχουν πολλές εκδοχές για το τοπωνύμιο «Πατήσια». Ορισμένοι αρχαιολόγοι θέλουν να προέρχεται από τον αρχαίο δήμο Βατή.
Ο Θ.Ν. Φιλαδελφεύς, υποστηρίζει ότι πρόκειται για παραφθορά της αρχαίας ονομασίας «Παραδείσια»`και ο Διονύσιος Σουρμελής: « Τα Πατήσια εκαλούντο τοπάλαι Κήποι κατ΄εξοχήν, όπου ο Επίκουρος εδίδασκε την φιλοσοφίαν του. Είτα εις την παρακμήν ωνομάσθησαν Παραδείσια. Από δε του πορθητού των Αθηνών σουλτάνου, ελθόντος εις Αθήνας τω 1459 και καταλύσαντος εις τους κήπους αυτούς, εκλήθησαν Πατήσια, εκ του ονόματος Πατισάχ-Μέγας Κύριος (τίτλος του σουλτάνου Μέγας Βασιλεύς).
Το σπίτι του ηθοποιού Βασίλη Αργυρόπουλου. «Ελληνικόν Ωδείο». Τώρα στεγάζεται το μπαράκι «Σκηνικό» για να διατηρεί μια σχέση με το θέατρο
Ο Δημήτρης Καμπούρογλου γράφει στο βιβλίο του «Η Άλωσις των Αθηνώνυπό των Σαρακηνών»: “Μέχρις εναντίας αποδείξεως δεχόμεθα ότι πρόκειται περί ονόματος ιδιοκτήτου τινός, ίσως *Πατίς-Αγά ονομαζόμενου. Του όρου εμφανιζομένου εις μικρόν χώρον κατόπιν, κατά το σύνηθες, επεκταθέντος».
Υπάρχει και μια εκδοχή του Αλεξ. Ραγκαβή: « Τα Πατήσια ήσαν τα εν τω Μεσαιώνι Βασιλικά καλούμενα, Το όνομα οι τούρκοι μετέφρασαν εις Πατισά (Patischah).»
Το χειρόγραφο του ανώνυμου έλληνα όπου αναφέρεται: «Τρίτον, το του Πλάτωνος διδασκαλείο εις το Παραδείσιον». Βρέθηκε στην αυτοκρατορική βιβλιοθήκη της Βιένννης
Ένας απλοικός ανώνυμος συγγραφέας, ίσως κάποιος μοναχός, στο έργο του «Τα θέατρα και τα διδασκαλεία των Αθηνών», τοποθετεί την ακαδημία στο χωριό Βασιλικά και το διδασκαλείο του Πλάτωνα στο Παραδείσιο, μπερδεύοντας ακόμη περισσότερο τα πράγματα, αφού δεν προσδιορίζει τις περιοχές.
Αναφέρεται ακόμη και η παράδοση για κάποιον μέθυσο αγά που κυνηγούσε τρεκλίζοντας τα παιδιά κι αυτά του φώναζαν:«Αγά πάτα ίσια».
*Πατίς-Αγά: Κατά τον Κώστα Μπίρη σε κανένα από τα γραπτά μνημεία των Αθηνών δεν αναφέρεται πουθενά το όνομα Πατίς-Αγά.
Πηγή: Ιχνογραφία των Πατησίων, Ναταλία Σαμαρά Γκαίτλιχ
