Η λέξη μάρμαρο ετυμολογείται από την αρχαία ελληνική λέξη “μάρμαρος” που σήμαινε “λαμπερός λίθος”. Ιδιαίτερη αναφορά στο μάρμαρο εντοπίζεται και κατά την ομηρική εποχή, οπότε και του αποδίδεται η έννοια του μεγάλου ογκόλιθου. Κατά τη μεταγενέστερη περίοδο, πετρώματα με ασβεστιτική σύσταση αλλά και το χαρακτηριστικό άσπρο χρώμα ταυτίζονταν με την ονομασία του λίθου.
Το μάρμαρο αποτελεί υλικό που χαρακτηρίζεται από διαχρονικότητα, καθώς έχει καταφέρει να αναδειχθεί και να επικρατήσει ως επιλογή ανά τους αιώνες. Αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό μέσω των λαμπρών παραδειγμάτων της αρχιτεκτονικής, της τέχνης και της διακόσμησης.
Σήμερα εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως, προσθέτοντας καλαισθησία και μεγαλοπρέπεια όπου και αν εφαρμοστεί. Εξάλλου, η Ελλάδα ως χώρα, ηπειρωτική και νησιώτικη, είναι κυριολεκτικά χτισμένη πάνω σε μάρμαρα.
Είναι ευρέως αποδεκτό ότι, τα ελληνικά μάρμαρα είναι παγκοσμίως διαδεδομένα, καθώς έχουν ταυτιστεί με τα πολλαπλά αριστουργήματα που ανήκουν στον τομέα της γλυπτικής και της αρχιτεκτονικής της αρχαίας Ελλάδας, αλλά και με ένα σύνολο έργων τέχνης που αποσπούν διαχρονικά παγκόσμιο θαυμασμό. Σε ότι αφορά στην αρχαιοελληνική εποχή, η χρήση του μαρμάρου ήταν ευρεία και συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη του πολιτισμού. Αυτή η αδιάλειπτη χρήση του και οι ποικίλες εφαρμογές του, επιτυγχάνει τη σύνδεση του υλικού με την ευρύτερη έννοια του “πολιτισμού”.
Οι αρχαίοι γνωρίζοντας τα μυστικά σμιλεύματος του μαρμάρου κατάφεραν να μετατρέπουν το φυσικό αυτό πέτρωμα σε αγάλματα, μνημεία και ναούς, οι οποίοι στέκονται περήφανοι έως και σήμερα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Αφροδίτη της Μήλου, η Νίκη της Σαμοθράκης, ο Ερμής του Πραξιτέλη, το Ερεχθείο, έργα σμιλευμένα από Παριανό μάρμαρο.
Ωστόσο, χαρακτηριστικότερο έργο όλων αποτελεί ο Παρθενώνας, χτισμένος μεταξύ 441-437 π.Χ. από Πεντελικό μάρμαρο που αποτελεί μέχρι και σήμερα παγκόσμιο σύμβολο του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού.
Οι πιο γνωστές φυσικομηχανικές ιδιότητες των μαρμάρων:
• Φαινόμενο ειδικό βάρος
• Υδαταπορρόφηση
• Μέτρο ελαστικότητας
• Αντοχή στη θλίψη
• Αντοχή στην κάμψη
• Αντοχή στη φθορά από τριβή
• Αντοχή στην κρούση
• Αντοχή στις θερμοκρασιακές μεταβολές
• Αντοχή στους ατμοσφαιρικούς ρύπους
• Σταθερότητα χρώματος
Μάρμαρα και Ελλαδικός Χώρος
Στον ελλαδικό χώρο εντοπίζονται διάσπαρτα πολυπληθή κοιτάσματα μαρμάρου, γεγονός που αιτιολογεί τη χρήση του από την αρχαιότητα, αλλά και το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες χώρες σε παραγωγή μαρμάρου με διεθνή αναγνώριση. Τα ελληνικά
μάρμαρα εκτιμώνται ιδιαίτερα χάρη στην ποιότητά τους, τις φυσικές και μηχανικές τους ιδιότητες και τη μοναδικότητα των χρωμάτων τους. Επιπλέον, την παραπάνω θεώρηση αιτιολογεί και το γεγονός ότι στον ελλαδικό χώρο εντοπίζεται μεγάλη ποικιλία λευκών
μαρμάρων, τα οποία κρίνονται ως περιζήτητα, δεδομένου της περιορισμένης διαθεσιμότητάς τους στις διεθνείς αγορές.
Πιο συγκεκριμένα, εμφανίζονται τουλάχιστον έξι διαφορετικοί τύποι λευκών μαρμάρων, όπως είναι αυτό της Πεντέλης, της Θάσου, της Πάρου, της Νάξου, της Βέροιας, της Κοζάνης κ.α.. με τα δύο πρώτα να αποτελούν σήμα κατατεθέν της ελληνικής μαρμαροβιομηχανίας και να θεωρούνται ως τα καλύτερα στον κόσμο.
Εκτός από τα λευκά μάρμαρα, εξάγονται και διάφοροι τύποι χρωματιστών μαρμάρων, σε μαύρο, γκρι, μπεζ, αλλά και κόκκινο και πράσινο χρώμα. Κάποιες ακόμη γνωστές ποικιλίες είναι τα πράσινα μάρμαρα της Βέροιας, της Λιβαδειάς και της Τήνου, τα μαύρα μάρμαρα της Βυτίνας, τα ροζ μάρμαρα Λαύκου Πηλίου, το ερυθρό της Ερέτριας κ.α.. Αν και η διαδικασία έρευνας και κατανόησης της προέλευσης του μαρμάρου αποτελεί ξεχωριστή επιστήμη, εμπειρικά μπορούν να εντοπιστούν διαφορές που σχετίζονται με το χρώμα, την υφή, τη δομή, τη διαύγεια, το μέγεθος των κόκκων, τη σκληρότητα, αλλά και τη γεωμετρία των “νερών”.
Δύο επιπλέον βασικοί λόγοι για τους οποίους η Ελλάδα βρίσκεται σε παγκόσμια κλίμακα ανάμεσα στους σημαντικότερους παραγωγούς και εξαγωγείς μαρμάρου, είναι η ποικιλομορφία και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτού. Συνολικά, η ελληνική παραγωγή διαθέτει περισσότερα από 120 είδη μαρμάρου σε διάφορους χρωματισμούς και τύπους.
Τα τελευταία χρόνια το μάρμαρο αρχίζει να χρησιμοποιείται και σε άλλες εφαρμογές, όπως φωτιστικά, διακοσμητικά αντικείμενα μικρότερης κλίμακας, χρηστικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, αλλά και κοσμήματα. Επιλέγοντας τον κατάλληλο τύπο πετρώματος και με σωστή επεξεργασία, παύει πλέον να δίνει την εντύπωση άκαμπτου και σκληρού υλικού και αναδεικνύονται άλλα χαρακτηριστικά του, όπως η μεγαλοπρέπεια, η στιβαρότητά του, η λιτή και απλή γεωμετρία του, καθώς και η καθαρή αίσθηση που δίνει στον χώρο. Οι εν λόγω αντιφάσεις του, τόσο σε σχεδιαστικό, όσο και κατασκευαστικό επίπεδο είναι που το καθιστούν μοναδικό και εμπνέουν τον σχεδιαστή να δημιουργήσει με βάση αυτό.
Τέλος, αν και είναι δύσκολο να γίνονται προβλέψεις για το μέλλον, δε θα αποτελούσε υπερβολή να πούμε ότι η χρήση και οι εφαρμογές του μαρμάρου ολοένα και θα αυξάνονται, λαμβάνοντας υπόψη μας το γεγονός ότι αποτελεί ένα αυθεντικό υλικό, αλλά και τη σταθερή
πορεία του ανά τους αιώνες.
