Το λιθουανικό κοινοβούλιο αποφάσισε την Τρίτη να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη μεθόριό της με τη Λευκορωσία. Θα τεθεί σε ισχύ την Τετάρτη και σηματοδοτεί την πρώτη φορά που εφαρμόζεται το καθεστώς αυτό στη χώρα από την ανεξαρτησία της και μετά.
Πρόκειται για αντίδραση στην εμφάνιση εκατοντάδων μεταναστών που προσπάθησαν να εισέλθουν με τη βία στην Πολωνία από τη Λευκορωσία, γεγονός που οδήγησε σε συγκρούσεις με τις πολωνικές δυνάμεις ασφαλείας τη Δευτέρα. Η Βαρσοβία ισχυρίζεται ότι η συρροή στα σύνορα οργανώνεται από αξιωματούχους της Λευκορωσίας.
Τη Δευτέρα, η Λιθουανία έθεσε επίσης τα στρατεύματά της στα σύνορα με τη Λευκορωσία σε αυξημένη κατάσταση επιφυλακής, ενώ συνοριοφύλακες δήλωναν ότι προετοιμάζονται για όλα τα «πιθανά σενάρια».
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα τεθεί σε ισχύ τα μεσάνυχτα της 10ης Νοεμβρίου και θα ισχύσει έως τις 10 Δεκεμβρίου κατά μήκος της μεθοριακής γραμμής με τη Λευκορωσία και πέντε χιλιόμετρα στο εσωτερικό της χώρας, καθώς και στις εγκαταστάσεις φιλοξενίας μεταναστών σε διάφορα σημεία της χώρας.
Η απόφαση πέρασε στη βουλή με 122 ψήφους υπέρ και έναν κατά.
Τα μέτρα θα περιλαμβάνουν τον περιορισμό του δικαιώματος των παράτυπων μεταναστών που φιλοξενούνται στη Λιθουανία να επικοινωνούν εγγράφως ή τηλεφωνικά, εκτός από την επικοινωνία με τις αρχές της χώρας.
Η κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης θα δώσει επίσης τη δυνατότητα χρήσης των αποθεματικών κεφαλαίων της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της κατάστασης.
Μεταξύ άλλων, θα παραμείνουν σε ισχύ ενισχυμένοι έλεγχοι στη λιθουανική πλευρά των συνόρων. Θα περιοριστεί η κυκλοφορία των οχημάτων στη ζώνη των πέντε χιλιομέτρων χωρίς άδεια των συνοριοφυλάκων. Η είσοδος θα απαγορευτεί για τους πολίτες, εκτός από τους κατοίκους της περιοχής καθώς και όσους έχουν ακίνητη περιουσία σε αυτήν.
Οι αρχές θα εξουσιοδοτηθούν επίσης να σταματούν και να ερευνούν οχήματα και άτομα για παράνομα όπλα, πυρομαχικά, εκρηκτικά και άλλες επικίνδυνες ύλες και να συλλαμβάνουν τους παραβάτες.
«Κατ’ αρχάς, πρέπει να πω ότι η κατάσταση στα σύνορά μας είναι σταθερή και υπό έλεγχο. Καθώς όμως παρατηρούμε τι συμβαίνει στα σύνορα Λευκορωσίας-Πολωνίας, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για διάφορα σενάρια», δήλωσε η υπουργός Εσωτερικών Αγκνέ Μπιλοτάιτε στην τηλεόραση LRT το βράδυ της Δευτέρας.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα επιτρέψει «περιορισμούς στην κίνηση κατά μήκος των συνόρων και σε βάθος πέντε χιλιομέτρων, περιορισμούς στις συγκεντρώσεις, περιορισμούς στην επικοινωνία στα κέντρα φιλοξενίας μεταναστών και, φυσικά, μεγαλύτερη συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων», δήλωσε η υπουργός.
«Πιστεύουμε ότι τα μέτρα αυτά είναι αναλογικά σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση», πρόσθεσε η Μπιλοτάιτε.
Σύμφωνα με την ίδια, εάν ένας εξίσου μεγάλος αριθμός μεταναστών έφτανε στα λιθουανικά σύνορα, αυτό θα αποτελούσε «απειλή για την εθνική ασφάλεια και τη δημόσια τάξη της Λιθουανίας».
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης «θα μας επιτρέψει να κλείσουμε πλήρως τα σύνορα με τη Λευκορωσία», αν χρειαστεί, δήλωσε η Bilotaitė.
«Θα μας επιτρέψει επίσης να περιορίσουμε την είσοδο αλλοδαπών στην [συνοριακή] περιοχή. Θα μας δώσει τη δυνατότητα να επιτρέπουμε να εισέλθουν και να εξέλθουν από την περιοχή μόνο όσοι έχουν άδεια «, πρόσθεσε η υπουργός. «Είναι επίσης πολύ σημαντικό ότι οι αποφάσεις της αρχής που θα είναι υπεύθυνη για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα είναι δεσμευτικές για όλους στην περιοχή αυτή».
Πρωτοφανής στην ιστορία της Λιθουανίας
Νωρίτερα την Τρίτη, η πρωθυπουργός Ινγκρίντα Σιμονίτε ανακοίνωσε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της ανεξάρτητης Λιθουανίας θα κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
«Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι ένα εργαλείο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ στην ιστορία του ανεξάρτητου κράτους μας», δήλωσε η ίδια, αναφέροντας ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το νομικό καθεστώς θα τεθεί σε ισχύ μόνο για ένα μήνα.
Η ανάγκη παράτασής του θα εξεταστεί σε μεταγενέστερη ημερομηνία, πρόσθεσε η Σινονίτε.
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέδα εξέφρασε επίσης την στήριξή του στην κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης.
«Θα περιορίσει τις δυνατότητες να πραγματοποιηθεί συντονισμένη επίθεση και παράνομη μετανάστευση εναντίον μας και θα επηρεάσει ελάχιστα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες μας», δήλωσε νωρίτερα την Τρίτη στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με την πρωθυπουργό.
Σύμφωνα με το Baltic News Service, ο πρόεδρος επανέλαβε ότι η συνεχιζόμενη εισροή μεταναστών από τη Λευκορωσία αποτελεί υβριδική επίθεση του καθεστώτος του Μινσκ, προσθέτοντας ότι η κατάσταση στα σύνορα «θερμαίνεται».
Ο Nausėda δήλωσε επίσης ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα βοηθήσει τις αρχές να διαλύσουν «τον συντονισμό που γίνεται μεταξύ των μεταναστών, καθώς ανταλλάσσουν πληροφορίες, ή εφαρμόζουν και επινοούν στρατηγικές για να διασχίσουν τα σύνορα πιο άνετα».
